Her bitkinin poleni biraz değişik bir yapıdadır. Polenler ortalama bir milimetrenin 20'de biri kadar büyüklükte olup yüksek oranda allerjenik proteinler içerir. Bitkiler polenlerini birbirlerine rüzgarla ya da çeşitli böcekler yoluyla iletirler. Rüzgarla iletilen polenler çok daha etkili allerjenler olup geniş bir alana yayılabilirler. Fazla gösterişi olmayan çalı ve çimen polenleri bu gruptandır.
Gençlerin yaklaşık %10-15’i polen allerjiktir. Polen alerjisi başka bir deyişle bir gençlik dönemi hastalığıdır. Ortalama 10-15 polen mevsimi sonrası kendiliğinden azalmakta ve geçmektedir. Polen alerjisi bir başka açıdan bakıldığında, bağışıklık yani koruma sistemlerinin çok iyi çalıştığının göstergesidir. Çünkü hapşırık ve nezle korunmaya yönelik reaksiyonlardır.
Saman nezlesi en sık olarak 8 ile 20 yaş arasında başlar, 40 yaşından sonra başlaması çok ender bir durumdur. Ülkemizde ve Avrupa'da en sık allerji yaratan polen grubu, çimen polenleridir. Saman nezlesi olmak; sinüzit, astım ve gıda allerjisi gibi durumlar için risk faktörüdür. Ayrıca bu kişiler, hastalıkları tedavi edilmezse koku ve tad alma duyularını da kaybedebilirler. Koku ve tad duyuları olmayan kişiler, zehirli gaz ve gıda zehirlenmelerinden kolayca etkilenmektedir.
Ağaç polenleri ilkbaharda bir ay, çimen polenleri ilkbahardan yaz sonuna kadar ve yabani çalı polenleri ise genellikle yaz/sonbahar döneminde allerjik rahatsızlık yaratabilir. Ülkemiz bu yıl sıcak bir kış geçirdiğinden şubat başından buyana polenli dönem başlamıştır.
Tedavide korunma ve ilaç tedavisi önceliklidir. Dış ortamda gözleri tamamen kapayan bir güneş gözlüğü kullanılmalıdır. Kortizon içeren burun spreyleri ve antihistaminik ilaçlar tüm polen sezonu boyunca doktor kontrolü ile kullanılabilir. Polen allerjiklerin dörtte biri baharda astım olur veya astımsa, şikayetleri artabilir. Mutlaka doktor kontrolünden geçmeleri önerilir.
Polen allerjisi olanlara öneriler:
- Polen mevsimi boyunca, allerjik olduğunuz polenlerin havada en yüksek sayıda olduğu vakitlerde evinizin pencerelerini açmayın. Havalandırmanız kısa süreli ve mümkünse yağmur esnasında olabilir.
- Polen mevsiminde piknik ve benzeri kır gezilerinden kaçının. Mümkünse açık havada efor ve egzersiz yapmayın. Dış ortamda mutlaka gözlerinizi tamamen koruyan bir gözlük kullanın. Gözlüğü evinizde dışarı çıkmadan takın ve yeniden kapalı ortama girene kadar çıkarmayın. Gözlüğün kenarları kapalı olsun. Havuzda yüzerken takılanlar ve ya motorsiklet kullananların gözlükleri iyi örneklerdir.
- Dış ortamdan eve geldiğinizde üstünüzde ve saçınızda polen bulunabilir. Bu nedenle mümkünse evde üstünüzü değiştirin, dış kıyafetlerinizi çıkarın ve bir duş alın. Ancak burnunuzun içini su ile yıkamayın, bırakın kendi orijinal salgısı ile kalsın, sadece mendil ile silmeniz ve burun spreyleri kullanmanız yeterlidir. Polenlerin bu dönemde yüz kıllarına kolay yapışma özelliğinden dolayı, erkekler bu dönemde bıyık ve sakal bırakmamalı, günlük traş olmalıdır.
- Evde ve arabanızda polen filtreli hava temizleyici aletler yararlı olabilir. Seyahat esnasında otomobilinizin pencerelerini kapalı tutun.
- Allerjen olmamasına rağmen sigara dumanı, tozlu ve yoğun kokulu ortamlar burnu etkileyerek nezleyi başlatabileceğinden uzak durulmalı.
